Jak stanowisko KIS (Krajowa Informacja Skarbowa) wpływa na rozliczenie JPK_V7 w jednostkach samorządu terytorialnego, instytucjach kultury oraz w spółkach komunalnych?
Zgodnie z obowiązującymi od października 2020 r. regulacjami prawnymi odnoszącymi się do zasad przygotowywania rozliczeń podatku VAT – oznaczenie ?TP? (od transfer pricing, czyli ceny transferowe) odnosi się wyłącznie do faktu wystąpienia powiązań pomiędzy dostawcą a nabywcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT. Samo wystąpienie powiązań powoduje więc obowiązek stosowania ww. oznaczenia, natomiast bez znaczenia jest to, czy doszło do sytuacji wymienionych w poszczególnych punktach art. 32 ust. 1 ustawy (np. do zaniżenia podstawy opodatkowania w podatku VAT).
Przykładowo więc, jeśli prowadzisz sklep spożywczy i twój zięć kupi tam kilka produktów na potrzeby swojej firmy i poprosi o wystawienie faktury ? w twoim rozliczeniu JPK_V7 trzeba zaznaczyć kod ?TP?, pomimo tego, że cena tych produktów jest taka sama dla wszystkich klientów sklepu.
Oznaczenie TP w JST – skomplikowane zagadnienie
Reprezentowaliśmy naszych klientów w postępowaniach o wydanie wiążących interpretacji indywidualnych. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej skorzystał w tym zakresie z przepisów tarczy antykryzysowej i argumentując nam, że zagadnienie TP w JST jest ultra skomplikowane, wydłużył czas na rozstrzygnięcie ze standardowych 3 na 6 miesięcy!
Organ podatkowy wskazał wreszcie, że relacje między gminą a wójtem/zastępcą wójta, członkami rady gminy to relacje między gminą a jej organami (organem wykonawczym – wójtem/ zastępcą wójta i organem stanowiącym i kontrolnym – radą gminy składającą się z członków rady gminy – radnych i wybranego spośród nich przewodniczącego rady gminy). Taka relacja powoduje, że występuje podstawa, aby uznać, że jest to relacja, jaka ma miejsce między podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów o cenach transferowych.
Należy zatem uznać, że sprawowane przez wójta i jego zastępcę oraz członków rady gminy opisane powyżej funkcje mieszczą się w dyspozycji art. 11a ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT (odpowiednio art. 23m ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT), czyli występuje faktyczna zdolność osoby fizycznej (wójta/zastępcy wójta/członków rady gminy) do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną (tj. Gminę). Gmina zatem jest zobowiązana w pliku JPK_VAT z deklaracją stosować oznaczenie ?TP? w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz tych podmiotów. Bez znaczenia dla stosowania tego oznaczenia pozostaje, czy występujące pomiędzy Gminą, a ww. osobami fizycznymi powiązania wpływają na cenę konkretnych świadczonych przez Gminę usług w zakresie dostarczenia wody/odprowadzania ścieków oraz najmu lokali gminnych.
Tak samo należy przyjąć w stosunku do usług wykonywanych przez Gminę na rzecz sekretarza i skarbnika Gminy, którzy zgodnie ze wskazaniem Wnioskodawcy również stanowią ?kierownictwo Gminy?, jak wynika bowiem z obowiązujących przepisów prawa skarbnik Gminy to główny księgowy budżetu gminy (art. 18 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym), natomiast sekretarz Gminy to swoisty ?pomocnik? wójta stojący na straży prawidłowego funkcjonowania urzędu gminy.
Różny status mieszkańców – gminy mają najtrudniej
Kłopot ze stosowaniem kodu TP mają jednak przede wszystkim gminy. Od początku wprowadzenia tej regulacji nie było jasne, czy mają i w jakim zakresie, stosować to oznaczenie.
Również usługi wykonywane przez Gminę na rzecz kierowników jednostek organizacyjnych, za pośrednictwem których Gmina realizuje zadania nałożone na nią przepisami prawa, powinny być w pliku JPK_VAT z deklaracją oznaczane znacznikiem ?TP?. Chodzi o kierowników takich samorządowych jednostek organizacyjnych, jak funkcjonujące wewnątrz Gminy jednostki budżetowe oraz odrębne od Gminy samorządowe instytucje kultury, w odniesieniu do których Gmina jako organizator ma realny wpływ na kształt ich funkcjonowania. Natomiast, w myśl przepisów ustawy z dnia 25 października 1991 roku o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 194 ze zm.), samorządowa instytucja kultury może zostać utworzona i jej statut wydany wyłącznie przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (w przypadku gminy – radę gminy). Statut określa istotne elementy funkcjonowania samorządowej instytucji kultury, w tym zakres działalności, organy zarządzające, sposób finansowania jednostki. Zatem relacja między gminą, której organem stanowiącym jest rada gminy będąca organizatorem samorządowych instytucji kultury, a gminnymi instytucjami kultury, jest relacją występującą między podmiotami powiązanymi w rozumieniu przepisów ustawy o CIT.
Natomiast powiązań obligujących do stosowania oznaczenia ?TP? nie można dostrzec w relacjach pomiędzy Gminą, a pracownikami Urzędu Gminy. Urząd Gminy stanowi jednostkę organizacyjną Gminy, będącą aparatem pomocniczym wójta Gminy (który jest kierownikiem urzędu wykonującym uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników tego urzędu – zgodnie z art. 33 ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym). Trudno w tej sytuacji przyjąć, że pracownicy, którzy nie pełnią funkcji kierowniczych, mają znaczący wpływ na funkcjonowanie Gminy i podejmowane przez nią decyzje gospodarcze.
Zatem w tym przypadku nie ma obowiązku stosowania oznaczenia ?TP?. Tym bardziej, że ustawodawca w § 10 ust. 4 pkt 3 rozporządzenia z 15 października 2019 r. wskazuje w kontekście stosowania oznaczenia ?TP? na powiązania między dostawcą a nabywcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy, natomiast o powiązaniach wynikających ze stosunku pracy jest mowa w art. 32 ust. 2 pkt 2 ustawy. Ponadto. przepisy ustaw o podatku dochodowym, do których odwołuje się art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy, nie wskazują na powiązania wynikające ze stosunku pracy.
Konkludując, organ podatkowy wskazał, że mając zatem na uwadze rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że z uwagi na występujące powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy, pomiędzy Gminą a wójtem Gminy, zastępcą wójta Gminy, sekretarzem Gminy, skarbnikiem Gminy, członkami Rady Gminy, kierownikami jednostek organizacyjnych Gminy oraz członkami rodzin ww. podmiotów, tj. małżonkami, krewnymi i powinowatymi do drugiego stopnia, Wnioskodawca ma obowiązek stosowania oznaczenia ?TP? transakcji w ewidencji sprzedaży w JPK_V7 między Wnioskodawcą a ww. podmiotami. Natomiast nie ma obowiązku stosowania oznaczenia ?TP? transakcji w ewidencji sprzedaży w JPK_V7 dla sprzedaży dokonywanej na rzecz pozostałych członków rodzin ww. osób.
Z uwagi na brak powiązań, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy, pomiędzy Gminą a pracownikami Urzędu Gminy niepełniącymi funkcji kierowniczych, Wnioskodawca nie ma obowiązku stosowania oznaczenia ?TP? w ewidencji sprzedaży w JPK_V7, dla sprzedaży dokonywanej na rzecz pracowników niepełniących funkcji kierowniczych oraz członków rodzin ww. pracowników.
Co ze spółkami komunalnymi?
Spółki komunalne są w niemal identycznej sytuacji jak gminy. W ich przypadku zapadło bardzo podobne rozstrzygnięcie.
Dyrektor KIS podkreślił, że z uwagi na występujące powiązania, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy, pomiędzy Wnioskodawcą a członkami Zarządu Spółki, członkami Rady Nadzorczej Spółki, członkami Zgromadzenia Wspólników, prokurentem Spółki, wójtem/zastępcą wójta Gminy, członkami Rady Gminy oraz dyrektorami i kierownikami jednostek organizacyjnych Gminy oraz członkami rodzin ww. podmiotów (tj. w stosunku do małżonków oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia) Wnioskodawca ma obowiązek oznaczenia ?TP? transakcji w ewidencji sprzedaży w JPK_V7 między Wnioskodawcą a ww. podmiotami.
Zobacz: interpretacja indywidualna z dnia 21 maja 2021 r. wydana przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.677.2020.2.EK
Co dalej? – konieczne będą korekty rozliczeń
Mając na uwadze powyższe stanowisko zrodziła się konieczność dokonania korekt rozliczeń JPK_V7 w JST oraz w spółkach komunalnych z racji tego, że większość tych podmiotów nie stosowała oznaczeń TP np. dostarczając wodę do prywatnego mieszkania siostry wójta. Tym bardziej, że do momentu wydania przedmiotowych interpretacji JST i spółki komunalne powoływały się na odpowiedź z dnia 27 października na interpelację poselską nr 12443, w której przedstawiciel Ministra Finansów stwierdził, że w przypadku transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi jedynie poprzez udziały JST, nie istnieje konieczność stosowania znacznika TP. W ocenie podsekretarza stanu, który przygotował odpowiedź, w przypadku JST i spółek komunalnych trudno zakładać istnienie obszarów narażonych na nadużycia podatkowe, w szczególności w zakresie cen transferowych.
