Dnia 26 stycznia 2024 r. wydano wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, który jest niezwykle istotny dla wszystkich podatników chcących wspomóc się interpretacją indywidualną przy wyborze właściwej stawki ryczałtu. Z orzeczenia wynika, że Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie ma prawa żądać od wnioskodawcy podania kodu PKWiU pod rygorem odmowy wydania interpretacji indywidualnej.
„W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego DKIS nadmierne znaczenie przypisuje konieczności kwalifikowania w ramach opisu stanu faktycznego poszczególnych czynności wykonywanych przez Skarżącą do określonego grupowania PKWiU.” – Wyrok NSA z 26.01.2024r. (II FSK 487/23)
Coraz więcej zapytań o właściwą stawkę ryczałtu
W ostatnich latach wzrasta zainteresowanie formą opodatkowania jaką jest tzw. ryczałt ewidencjonowany. Sama forma opodatkowania jest bardzo prosta – polega na opodatkowaniu przychodu podatnika bez uwzględnienia kosztów uzyskania przychodu. Problem pojawia się najczęściej na samym początku, gdy przychodzi do wyboru stawki właściwej dla konkretnego rodzaju działalności. Zastosowane przez ustawodawcę opisy czynności przypisanych do danej stawki wynoszącej od 2% do 17% są lakoniczne i mało precyzyjne, stąd wielu podatników decyduje się skorzystać z instytucji interpretacji indywidualnej gwarantującej ochronę przed przykrymi konsekwencjami podatkowymi.
Nieuzasadnione działanie Dyrektora KIS
Taką właśnie wątpliwość powzięła podatniczka, która zdecydowała się zgłosić do Dyrektora Krajowej Informacji z prośbą o pomoc w ustalenie właściwej stawki ryczałtu. Według jej stanowiska, na podstawie bardzo szczegółowego opisu wykonywanych na rzecz spółki komandytowej czynności wyodrębniła dwie grupy działań, które jako świadczenie złożone kwalifikować się będą do opodatkowania stawką 8,5%.
Podatniczka nie tylko nie otrzymała interpretacji potwierdzającej jej uzasadnione stanowisko – nie otrzymała jej wcale. Dyrektor KIS wezwał ją do uzupełnienia braków formalnych, które w ocenie organu stanowiło niepodanie w stanie faktycznym kodów PKWiU. Podatniczka wyjaśniła, że wystosowała wniosek o dokonanie klasyfikacji przez GUS, jednak nie otrzymała jeszcze odpowiedzi. Słusznie argumentując swoje racje, że kod PKWiU nie jest obligatoryjnym elementem wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej spotkała się z postanowieniem pozostawienia wniosku o interpretację bez rozpatrzenia.
PKWiU – system klasyfikacji wyrobów i usług. Katalog określany przez Rozporządzenie Rady Ministrów, w którym wyroby i usługi przyporządkowane zostały do sekcji, działów, grup, klas, kategorii, podkategorii i pozycji
Sądy po stronie podatniczki
Sprawa oczywiście trafiła na wokandę, gdzie już sąd pierwszej instancji przyznał rację podatniczce powołując się dodatkowo na orzecznictwo NSA. Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylając zaskarżone postanowienie:
„W orzecznictwie NSA jednolicie i w sposób nie budzący wątpliwości przyjmowane jest stanowisko, że podanie symbolu klasyfikacji PKWiU dla konkretnej usługi nie może być uznane za element stanu faktycznego, wymagany we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 14b § 3 O.p. Kwestia zakwalifikowania określonego rodzaju usług do określonej pozycji PKWiU stanowi element oceny prawnej, nie zaś element stanu faktycznego (por. wyrok NSA z 9 września 2022 r., II FSK 3243/19 oraz powołane tam orzecznictwo).” – Wyrok WSA w Poznaniu z 30.11.2022 r. (I SA/Po 639/22)
Dyrektor KIS nie dał jednak za wygraną. Złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który również uznał za bezprawne żądanie podania we wniosku kodu PKWiU i oddalił skargę uzasadniając to faktem, że:
„(…) istota sprawy nie polegała na konieczności przyporządkowania świadczonych przez podatniczkę w ramach działalności gospodarczej usług do określonego grupowania PKWiU jako okoliczności faktycznej, lecz określenia konsekwencji prawnych w postaci tego, jaka będzie dla nich właściwa stawka podatku. Dokonując kwalifikacji usług należało zatem rozstrzygnąć, czy opisane przez Skarżącą czynności stanowią usługi opisane w art. 12 ust. 1 pkt 2 u.z.p.d.o.f. (dodatkowo określane także symbolem PKWiU), czy też ogólnie określoną działalność usługową, o której stanowi art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a) u.z.p.d.o.f., przy określeniu której ustawodawca nie odwołał się dodatkowo do ich grupowania wg PKWiU.” – Wyrok NSA z 26.01.2024 r. (II FSK 487/23), prawomocny
Co w takim razie decyduje o stawce ryczałtu?
Należy zatem przyjąć, że podstawą do określenia właściwej stawki ryczałtu w drodze interpretacji indywidualnej powinien być zawarty w stanie faktycznym jak najbardziej szczegółowy opis czynności podatnika, do którego ewentualnie dodane kody PKWiU będą miały jedynie charakter pomocniczy.
Odpowiednie przypisanie działalności do danego kodu PKWiU może stanowić jedynie wskazówkę przy ustalaniu stawki ryczałtu, nie jest natomiast koniecznym elementem stanu faktycznego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, tym bardziej jego brak nie może być podstawą do niewydania interpretacji indywidualnej.
Według Zasad Metodycznych PKWiU zawartych w załączniku do rozporządzenia PKWiU, zaliczenie określonego produktu do właściwego grupowania należy do obowiązków producenta (usługodawcy) tego produktu, a w przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania, do którego należy zaliczyć produkt, producent lub usługodawca może zwrócić się o pomoc do GUS w sprawie udzielania informacji dotyczącej standardów klasyfikacyjnych. Taka kwalifikacja stanowi jedynie dowód w postępowaniu podatkowym, który podlega swobodnej ocenie organu.
Dodatkowo, sądy słusznie zauważają, że nie wszystkim źródłom przychodów wymienionym w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2540 z późn. zm.) ustawodawca przypisał odpowiedni kod PKWiU. Pokazuje to, że wolą ustawodawcy było jedynie pomocnicze dodanie kodów, które ułatwia przypisanie części czynności, a nie jest głównym wyznacznikiem przy ustalaniu stawki. Idąc dalej logiką Dyrektora KIS można dojść do skrajnego wniosku, że obligatoryjne podawanie kodów PKWiU całkowicie wyłączałoby możliwość przypisania do danej działalności podatników tych rodzajów przychodu, do których ustawodawca nie zastosował klasyfikacji PKWiU.
